QUESTIONS OF THE DAY:

DAY 22:

22.1

Zauważyliście zapewne, że od dziś towarzyszą nam trzy kwiatowe symole, kwiaty mamy też w tytule tygodnia. Co symbolizuje każdy z tych trzech kwiatów i jakim w związku z tym dokładnie okresem będziemy się w tym tygodniu zajmować (podaj lata od...do... - chodziło o tron Anglii oczywiście)?

Zajmiemy się - jak mówi nasz temat - czasami trzech róż - czyli czasami panowania trzech rodów, które za swoje symbole przyjęły białą, czerwoną i czerwono-białą różę.

Biała róża to Yorkowie, czerwona - Lancastrowie, czerwono-biała - Tudorowie.

Lata ich panowania to 1399 (kiedy Henryk IV jako pierwszy Lancaster wstąpił na tron) do 1603 (kiedy po bezdzietnej śmierci Elżbiety I wygasła dynastia Tudorów).

Ciekawe, że wielu z was założyło, że czasy = wojna:)

 

22.2. 

Jeden z imienników króla, o którym mówiliśmy w ubiegłym tygodniu - tego, który miał najwięcej problemów ze spiskującymi synami i z żoną - obchodzi dziś właśnie rocznicę obwołania go królem.  To chyba najciekawsza postać swojej dynastii, doskonały wódz i pogromca Francuzów. Jego pradziadek, który rozpętał Wojnę Stuletnią, mógłby być z niego naprawdę dumny! 

O którym królu mowa, który z symboli powyżej go reprezentuje, w jakiej bitwie rozgromił doszczętnie francuską armię i o którym mieście marzył na łożu śmierci?

Henryk V Lancaster (czerwona róża) odniósł swoje najsłynniejsze zwycięstwo w 1415 roku pod Azincourt. Umierając, wspominał swoje marzenie o "odbudowaniu murów Jerozolimy" - czyli zdobyciu Ziemi Świętej (czego z pewnością by dokonał, gdyby tak wcześnie nie umarł. Podobno jego ostatnimi słowami były "Lord, thou knowest my intent hath been, and yet is, if I may live, to rebuild the walls of Jerusalem"). Innymi slowy, Henryk planował po ostatecznym rozprawieniu się z Francją zorganizowanie wielkiej, zwycięskiej krucjaty...

DAY 23:

 

23.1

Waleczny zwycięzca spod Azincourt nie doczekał się godnego siebie następcy. Charakter jego syna pasowałby bardziej do klasztornych murów niż na angielski tron w czasach wielkich wewnętrzynch i zewnętrznych konfliktów. Do tego syn ten odziedziczył pewne geny po swoim dziadku, które skutecznie utrudniały mu rządzenie. Po którym dziadku i o jakie geny chodzi? 

Henryk VI, syn Henryka V, cierpiał na chorobę psychiczną - najprawdopodobniej schizofrenię, odziedziczoną po dziadku ze strony matki, francuskim królu Karolu VI "Szalonym". 

 

23.2. 

Uff, w tym pytaniu wkradł się podstępny chochlik i sprawił, że przez nieuwagę przy przesyłaniu tego tekstu z jednego komputera do drugiego gdzieś po drodze usunęło się słowo NASTĘPCY... W zamiarze pytanie brzmiało:

Kiedy przyglądniemy się latom panowania NASTĘPCY wspomnianego powyżej syna, zobaczymy, że mają one półroczną lukę. Skąd się wzięła i kto w tym czasie zasiadał na tronie?

Rywalem Henryka VI był Edward York, koronowany jako Edward IV. Obaj królowie raz przejmowali, potem tracili władzę, zależnie od tego, komu udało się wygrać kolejne starcie. Raz Edwardowi udało się na kilka lat odsunąć Henryka, a raz Henrykowi powrócić na kilka miesięcy na tron, zmuszając Edwarda do ucieczki. Dlatego właśnie każdy z nich ma podane przy swoim imieniu daty pierwszego i drugiego panowania. 

Jesteśmy szczególnie dumni z tych pięciu uczestników (oni wiedzą, o kogo chodzi:)), którzy od razu zorientowali się, że brakuje słowa NASTĘPCY. 

Ale cieszymy się też, że i pozostali dzielnie zmierzyli się z tym pytaniem, odnajdując takie pasujące do tematu okresy, w których Henryk VI nie był zdolny do pełnienia obowiązków (na nasze szczęście było ich kilka) i władzę sprawowali za niego inni, lub też poprawili pytanie, określając, że w przypadku Henryka chodziło o przerwę kilkuletnią. 

 

DAY 24:

 

24.1

Po usunięciu Henryka VI przyszła pora na rządy Yorków. Yorkistowskich królów nie bylo wielu, ale niewątpliwie zasługują na naszą uwagę. Uporządkujcie kilka luźnych faktów na ich temat, dopisując króla do pasującego do niego zdania.

Który z yorkistowskich królów:

- nie był właściwie nigdy koronowany, - Edward V (nie zdążył)

- cierpiał na chorobę kręgosłupa, - Ryszard III (skolioza)

- nie wiadomo, kiedy umarł, - Edward V (po tym, jak przeniesiono go do Tower, ślad po nim zaginął)

- zginął na polu bitwy, - Ryszard III (drugi i ostatni angielski monarcha, któremu się to przydarzyło)

- był szczególnie wrażliwy na kobiece wdzięki, Edward IV (zauroczenie Elżbietą Woodville i malżeństwo z nią o malo nie doprowadziło go do upadku)

- został pochowany więcej niż raz, Ryszard III (po raz drugi 26 marca 2015 r.)

- miał (niekoniecznie za swojego życia) zięcia, który zmiażdżył jego dynastię? Edward IV (jego córka, Elżbieta, wyszła za mąż za Henryka VII Tudora, który pokonał Ryszarda III w Bitwie pod Bosworth w 1485 r., przynosząc kres panowaniu Yorków).

 

24.2. 

Jeden z yorkistowskich królów, o którym mowa była też w poprzednim pytaniu, przeszedł do historii jako prawdziwy potwór w ludzkiej skórze - niekoniecznie zasłużenie (zdaniem części historyków i naszym) - a sporą rolę odegrał w tym procesie zniesławiania sam wielki William Shakespeare.

Dlaczego ten najsłynniejszy dramatopisarz wszechczasów nakreślił tak negatywny obraz króla? I co jest najgorszą rzeczą, o jaką się go (króla) do dziś oskarża?

Dzieje wizerunku Ryszarda III to doskonała ilustracja smutnego faktu, że kto ma władzę, ten panuje też nad historią, a często sam ją pisze i dowolnie nią manipuluje. 

 

Ryszard III przedstawiony został jako garbaty, odrażający, żądny władzy i pozbawiony honoru władca, gotowy oddać koronę byle ocalić życie (słynne "Królestwo za konia"), gdyż Szekspir, jak wielu twórców swojej epoki, korzystał z mecenatu panujących.

 

Sztuka "Ryszard III" powstała prawdopodobnie w 1592 roku, czyli w czasie panowania Elżbiety I z dynastii Tudorów. Tudorowie uważali się za kontynuację Lancastrów i z pokrewieństwa z nimi wywodzili swoje prawa do tronu. Szekspir działał więc zgodnie z obowiązującą wtedy tudorowską propagandą, starając się zdyskredytować politycznego przeciwnika rodu swojej królowej... 

 

A najgorsze przypisywane mu okropieństwo? Dla nas to zamordowanie dzieci - swoich małoletnich dwóch bratanków, Edwarda (V) i Ryszarda. Oskarżenie to przylgnęło do niego na dobre, choć, jeśli przeczytacie kilka jego biografii i zobaczycie, jak uwielbiał swojego starszego brata, jak był mu oddany i od dziecka ślepo lojalny, trudno będzie wam uwierzyć w to, by mógł i chciał tak postąpił z jego dziećmi. 

Ale jeśli uznaliście, że najgorsze byłoby zamrodowanie brata lub żony, albo też inna z wielu zbrodni, to oczywiście też  uznajemy takie odpowiedzi.

DAY 25:

 

25.1

Henryk VII Tudor, po tym jak objął tron, zajął się głównie zamiataniem po Wojnie Dwóch Róż, napełnianiem skarbca i umacnianiem niepewnej pozycji swojego rodu tak wewnątrz kraju, jak i na arenie międzynarodowej.

Oczywiście dobrym sposobem osiągnięcia tego ostatniego było aranżowanie korzystnych małżeństw dla swoich dzieci. Dla trójki swoich potomków Henryk VII zabezpieczył takie właśnie mariaże, mające przynieść krajowi wiele pożytku. Nie mógł jednak przewidzieć, co z nich wyniknie...

Z którego mariażu (kogo z kim) zorganizowanego przez zapobiegliwego tatusia wzięła się po latach nowa dynastia na angielskim tronie?

Małgorzaty, córki Henryka VII, z Jakubem IV Stuartem, królem Szkocji. W 1603 roku wnuczka Henryka VII przed śmiercią wyznaczyła prawnuka Małgorzaty i Jakuba IV na swojego następcę, co rozpoczęło czasy panowania Stuartów na angielskim tronie.

A który pośrednio doprowadził Kościół w Anglii do całkowitej niezależności (przede wszystkim od papieża)?

Artura, syna Henryka VII z hiszpańską księżniczką Katarzyną Aragońską. 

 Artur zmarł przed objęciem tronu, a po śmierci Henryka VII na tron wstąpił jego młodszy brat, Henryk VIII, który postanowił ożenić się z wdową po bracie (chociaż Henryk ożeniłsię z Katarzyną już jako król, czyli po śmierci ojca, uznajemy też taką odpowiedź, gdyż ojciec do małżeństwa tego gorąco go namawiał). Ponieważ małżeństwo nie zaowocowało narodzinami upragnionego męskiego potomka, Henryk zaczął doszukiwać się przyczyn tego stanu rzeczy w interwencji siły wyższej i za takową uznał karę za poślubienie bratowej (co uważano wtedy za rodzaj kazirodztwa).

A ponieważ papież, sprzymierzony z królem Hiszpanii, odmówił unieważnienia małżeństwa, Henryk wziął sprawy we własne ręce - ogłosił się sam głową Kościoła w Anglii. 

 

25.2. 

"Divorced, beheaded, died, divorced, beheaded, survived."

Co oznacza ta rymowanka, co przy pomocy takiego wierszyka zapamiętują angielskie dzieci i którego z Tudorów dotyczy?

"Rozwiedziona, ścięta, zmarła, rozwiedziona, ścięta, przeżyła."

Angielskie dzieci zapamiętują w ten sposób los sześciu żon Henryka VIII.

 

DAY 26:

 

26.1

Już wiemy, że Henryk VIII rozpaczliwie pragnął pozostawić po sobie następców, którzy zapewniliby ciagłość dynastii i wewnętrzny spokój w kraju - do tego stopnia, że doprowadził do rozłamu w Kościele (stąd dziś większościowym wyznaniem w Anglii jest anglikanizm) i że dążąc do tego celu szukał coraz to nowych żon w nadziei, że ta kolejna urodzi mu dzieci, a najlepiej synów. A jaki jest "demograficzny":) bilans tych jego starań, czyli:

- Ile dzieci pozostawił po sobie Henryk? - Tylko czworo dzieci Henryka przeżyło kres wczesnego dzieciństwa / nienowlęctwa, a troje pozostawil po sobie (czyli żyli w momencie śmierci ojca, bo Henryk, nieślubny syn, zmarł wcześniej.

To rzecz jasna te dzieci, o których wiemy na pewno, że były Henryka.

- Ilu wnuków? - Niestety żadnego

- Ilu z jego potomków zasiadło na angielskim tronie? - Troje (wszyscy, którzy przeżyli ojca, czyli Edward, Maria i Elżbieta). 

 

26.2. 

Następca króla z poprzedniego pytania nie panował zbyt długo i do tego poważnie chorował. Umierając młodo, kogo wyznaczył na swojego z kolei następcę?  Wnuczkę swojej ciotki, Lady Jane Grey. Za koronę zapłaciła życiem...

 

DAY 27:

 

27.1

Panowanie siostry Edwarda VI, Marii I, było niewesołym okresem, a ona sama - nieszczęśliwą, momentami żałosną kobietą, która wydawała się mieć jedynie dwa cele w życiu. Co było jej najważniejszym celem, a zarazem dramatem, osobistym (podpowiedź: kilkakrotnie spędzała wiele tygodni w niepotrzebnym odosobnieniu), a co politycznym (podpowiedź: nienawidziła ojca za to, jak skrzywdził jej matkę i chciała odkręcić to, czego dokonał)?

1. posiadanie potomka i zapewnienie następcy tronu,

2. przywrócenie katolicyzmu jako religii panującej w Anglii.

 

27.2. 

Po rządach Marii dla Anglii nastał Złoty Wiek - długie i owocne panowanie jej młodszej siostry, Elżbiety. Elżbieta  była niezwykle inteligentna, doskonale wykształcona, błyskotliwa, dowcipna i piękna. O jej rękę starali się europejscy królowie i książęta, a także kwiat angielskiej arystokracji. Ona jednak skazała się na niełatwą drogę samotnego życia i panowania, ogłaszając, że jest poślubiona Anglii i nigdy nie weźmie sobie męża. 

Jak tłumaczyła naciskającym coraz uporczywiej doradcom, że nie może pojąć za męża Anglika: 

np. 1. poślubiając Anglika wyróżniłaby któryś z angielskich szlacheckich rodów, narażając się na żądania  i oczekiwania jego członków;

2. nie chciała wikłać się w spory pomiędzy frakcjami politycznymi, z których jedna byłaby reprezentowana przez jej męża,

3. nie chciała poślubić poddanego - a każdy Anglik był jej poddanym, czyli kimś poniej jej pozycji.

a jak - że cudzoziemca?

np. 1. ryzykowałaby, że będzie on przedkładał interes swojego kraju nad interesy Anglii,

2. mógłby chcieć wykorzyatć Anglię, także finansowo, prowadząc niekorzystną dla niej politykę,

3. nie chciała za nic oddać swojej niezależności i możliwości podejmowania najlepszych dla kraju decyzji. 

I jakie mogła mieć na płaszczyźnie zupełnie osobistej - wynikające z doświadczeń rodzinnych - obawy związane z zamążpójściem?

np. 1. dorastanie w rodzinie, gdzie ojciec pozbawił matkę głowy, mogło skutecznie zniechęcić ją do instytucji małżeństwa i poddania się jakiemukolwiek mężczyźnie,

2. obserwowała swoją popadającą w obłęd na skutek zdrad męża i niemożności zajścia w ciążę siostrę,

3. widziała na własne oczy, że dla ojca kolejne kobiety były użyteczne jedynie o ile mogły dostarczyć mu potomka,

4. była świadkiem śmierci w połogu kilku bliskich sobie osób (np dwóch macoch, Jane Seymour i Katarzyny Parr) i obawiała się podobnego losu. 

 

DAY 28:

 

28.1

Kiedy pojedziecie w Anglii do położonego na południowym wybrzeżu miasta Plymouth, zobaczycie, że na każdym kroku miasto to przypomina o pewnym ważnym - a może nawet najważniejszym - wydarzeniu z czasów panowania Elżbiety II  I.

 

Które wydarzenie zostało tak upamiętnione? 

Podaj też jego datę (rok) i rolę w nim pana z pomnika. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W 1588 (lipiec - sierpień) w trakcie kilku bitew morskich, z których pierwsza rozegrała się w okolicach Plymouth właśnie, angielska marynarka rozgromiła hiszapńską Armadę, kończąc panowanie Hiszpanów na morzach i ustanawiając Anglię potęgą morską. 

Widoczny na pomniku sir Francis Drake byl wiceadmirałem floty angielskiej w tym konflikcie. Podobno (według legendy) miał grać w kręgle na Plymouth Hoe (dziś wielki park nad urwiskiem, otwarty na morze), gdy nagle na horyzoncie zamajaczyły pierwsze statki nadciągającej Armady. Wtedy Drake miał powiedzieć, że jeszcze mnóstwo czasu, by dokończyć grę i dopiero ruszyć na Hiszpanów. Dlatego dziś stoi na pomniku na Hoe i spogląda na morze. 

 

28.2. 

W czasie wydarzeń z poprzedniego pytania, Elżbieta wybrała się do ujścia rzeki Tamizy, gdzie lustrowała angielskie oddziały i wygłosiła swoją najsłynniejszą mowę zagrzewającą żołnierzy do walki. 

 

Gdzie miało miejsce to wydarzenie i w jaki zewnętrzny (czyli poza tym co i jak mówiła) sposób Elżbieta dodała swojej przemowie mocy? 

Było to w miejscu stacjonowania głównych sił angielskich, pod Tilbury.

Elżbieta wygłosiła tam swoją słynną mowę, znaną jako the Tilbury Speech, siedząc na białym rumaku, ubrana w białą aksamitną szatę i srebrny kirys, z hełmem ozdobionym piórami na głowie. Jej wygląd był równie ważny, a może i ważniejszy, niż sama mowa.