QUESTIONS OF THE DAY:

DAY 15:

15.1. I na Anglosasów, i na Wikingów wreszcie przyszedł kres.

Po śmierci króla Edwarda rozegrała się w Anglii prawdziwa gra o tron. Przyjrzyj się rysunkowi i podaj, kim byli główni gracze (a,b,c), oznaczając ostatecznego zwycięzcę. Podaj też rok (d), w którym wszystko się rozegrało. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15.2.  Widzieliśmy w ciągu minionego tygodnia, że to, jak Anglia dziś wygląda, to skutek wielu inwazji, po których coraz to nowe ludy asymilowały się z poprzednikami i tworzyły coraz to nowe organizmy społeczne.

Dziś widzicie kolejny taki najazd.

Jak nazywała się nowa w Anglii dynastia, reprezentowana przez zwycięskiego kandydata z pytania 15.1. i ile jeszcze razy w historii po roku (d) stała się Wyspa obiektem kolejnych zwycięskich inwazji?

 

To Dynastia Normanów. Normanowie jako ostatni w historiii podbili Wyspę. Nikomu później, aż do dziś, nie udało się tego osiągnąć, choć niejeden próbował... 

 

DAY 16: Dziś Normanowie przekażą nam umoralniającą lekcję, z której wynika, jak zgubne mogą być skutki nadużywania alkoholu

i brak umiaru w imprezowaniu - i to nie tylko dla człowieka, ale i dla całego kraju. 

 

Pewnego razu młody i żądny rozrywek wszelakich następca tronu, nadzieja swego ojca i całej Anglii, przed powrotem z kontynentu do domu oddał się - wraz z wesołą ekipą swoich kompanów - beztroskiej zabawie. Wino lało się strumieniami, a mimo to podochocone towarzystwo postanowiło podnieść żagle (nie bacząc na to, że i załoga była kompletnie pijana) i ruszyć ku angielskim brzegom. Nie przeczuwali nawet, że ich nigdy nie zobaczą.  Kilku młodzieńców, w tym roztropnie myślący kuzyn następcy tronu, postanowiło zdezerterować ze statku i poszukać sobie innego transportu do Anglii. Wkrótce po odbiciu od brzegu statek roztrzaskał się o skałę...

Jak się okazało, śmierć księcia oraz przypadkowe ocalenie jego kuzyna wpędziły Anglię w trwający kilkadziesiąt lat chaos.

 

16.1. 

 

Jak nazywał się (imię + przydomek) nieszczęsny książę, a jak jego kuzyn i jakie było ich pokrewieństwo ze zwycięzcą z roku 1066, o którym była mowa wczoraj?

- Byli to dwaj wnukowie Wilhelma Zdobywcy, Wilhelm Adalin i Stefan. 

 

16.2. 

 

Księciu być może udałoby się ujść z życiem i uchronić Anglię przed latami zamętu, gdyby nie to, że - bezpiecznie umieszczony w szalupie ratunkowej - nagle zauważył na tonącym okręcie kogoś, kogo za wszelką cenę postanowił uratować. Kazał więc szalupę zawrócić - co okazało się dla niego zgubne.

Kogo chciał ocalić (imię i kim dokładnie była dla niego) i czy osoba ta przeżyła katastrofę?

Wilhelm Adalin rozkazał zawrócić szalupę w kierunku Białego Statku, żeby ratować swoją przyrodnią siostrę Matyldę. Niestety, Matyldy nie udało się uratować, a sam Wilhelm przypłacił tę próbę życiem. 

 

DAY 17:

17.1. 

 

Jak już wiecie, śmierć następcy tronu, Wilhelma Adelina, zagroziła stabliności państwa. I rzeczywiście, po śmierci jego ojca, króla Henryka I, w Anglii zapanował chaos. Kuzyn Stefan, który nie wszedł tego feralnego dnia na pokład Białego Statku, sięgnął po koronę po wujku. Ale ktoś inny uważał, że zgodnie z wyrażoną jasno przed śmiercią wolą Henryka ma większe prawo do tronu i nie wahał się o ten tron walczyć.

Kim była ta osoba i dlaczego nie została od razu uznana za prawowitego następcę tronu, chociaż sam Henryk wyznaczył ją do tej funkcji? 

-Byla to córka Henryka I, siostra nieżyjącego Williama Adelina, Matylda. Ponieważ jednak w tamtych czasach nie było przyjęte, by kobieta zasiadała na tronie, poparcie otrzymał Stefan. 

Pod jaką nazwą znany jest ten okres chaosu i walki o koronę w historii Anglii? 

- Ten okres wojny domowej i zamętu zwany jest Anarchią lub Dziewiętnastoletnią Zimą. Uznawaliśmy też, jeśli ktoś podał wersję "Angielska Wojna Domowa 1135-1154" - ale bez tych dat niestety nie, bo wtedy nazwa ta dotyczy zupełnie innego konfliktu, o którym sporo będziemy niedługo rozmawiać:) 

 

17.2. 

 

Osoba z pytania 17.1. może i nie wygrała rywalizacji ze Stefanem i sama tronu Anglii dla siebie nie zdobyła, ale za to przyczyniła się do zapoczątkowania nowej dynastii. Kim był dla tej osoby pierwszy król z tej nowej dynastii i jak się nazywał? 

- Syn Matyldy, Henryk, został na mocy porozumienia wyznaczony przez Stefana na jego następcę i objął po jego śmierci tron jako Henryk II, znany dziś jako założyciel dynastii Plantagenetów. 

 

DAY 18:

18.1. 

Wczoraj poznaliśmy Henryka, syna Matyldy, założyciela dynastii Plantagenetów. Był on władcą skutecznym, który na swoim koncie ma wiele politycznych sukcesów. Nidgy wcześniej żaden inny angielski król nie zgromadził pod swoim berłem tak obszernego terytorium, nidgy też żadnemu nie udało się pokonać tylu przeciwników.

Sielanka? Bynajmniej...

Gdy przyjrzymy się tej wielce ciekawej postaci, zauważymy, że - choć politycznie można mu wielu rzeczy zazdrościć, to jako człowiek - w najważniejszych obszarach życia osobistego - poniósł klęskę. 

 

Zapoznaj się z życiem Henryka, przemyśl jego problemy i podaj (własnymi słowami!) po jednym fakcie, który twoim zdaniem najlepiej pokazuje, jak Henryk poniósł porażkę:

a) jako mąż - pozostawał w trwającym wiele lat konflikcie z żoną, Eleonorą Akwitańską (choć chyba nigdy nie przestał jej tak naprawdę kochać), a nawet więził ją przez kilkanaście lat gdyż spiskowała przeciwko niemu i podburzała synów. Miał też kochanki i nieślubne dzieci. 

b) jako ojciec - nie potrafił zjednać sobie wszystkich swoich synów, niektórzy spiskowali przeciwko niemu. Nawet jego ukochany syn, Jan, pod koniec jego życia wystąpił przeciw niemu, co było dla Henryka ciosem nie do przeżycia.

c) jako przyjaciel. - wiele lat przyjaźnił się z Thomasem Beckettem, lecz nie powstrzymało go to od pozostawania z nim w konflikcie, wygnania go, a później - od przyczynienia się (choć podobno nieumyślnie) do jego śmierci.

 

18.2. 

Ilu synów Henryka zostało koronowanych i który z nich spędził większość (znaczną) swojego panowania w dalekich (i niebezpiecznych) zagranicznych podróżach? - Trzech (Henryk Młody Król - nawet dwukrotnie, choć nigdy nie sprawował żadnej realnej władzy, Ryszard Lwie Serce i Jan Bez Ziemi). Podróżował oczywiście Ryszard - pochłonął go bez reszty udział w trzeciej krucjacie.

 

DAY 19:

19.1. 

Prawnuk bohatera naszych wczorajszych pytań uważany jest przez wielu za króla najwybitniejszego z Plantagenetów. A wszystko to mogło zmienić się w wieczór jego trzydziestych trzecich urodzin...

Kim był ten młody człowiek, gdzie spędzał tamte pamiętne urodziny i jaka niespodzianka na niego czekała?

Był to Edward I, który w dniu swoich 33 urodzin przebywał na Bliskim Wschodzie na wyprawie krzyżowej (w miejscowości Akka). Niespodzianką była próba zamachu, dokonana przez muzułmańskiego zabójcę, w wyniku której o mało nie stracił życia. 

 

19.2. 

Król ten wiele wysiłku, funduszy i czasu poświęcił na budowanie swojego imperium, walcząc z tymi ludami, które nie chciały mu się podporządkować. W jednej z podbitych krain na terenie Brytanii pobudował wspaniałe, często do dziś stojące zamki.

- W której? - W Walii.

Walki z ludem innej krainy przyczyniły się do nadania mu niezbyt sympatycznie brzmiącego przydomka - z którą i jakiego? Znany jest z bezwzględności i okrutnego traktowania ludu szkockiego, co przyniosło mu przydomek "Młota na Szkotów". 

 

DAY 20:

20.1

W przypadku pierwszych Edwardów przysłowia, że 'jaki ojciec taki syn', albo to

o jabłku, które pada niedaleko od jabłoni, raczej nie mają zastosowania.

Syn Długonogiego po  ojcu odziedziczył jedynie urodę, za to za grosz nie miał jego zmysłu politycznego, zdolności, pewności siebie czy ambicji. Mówi się nawet, że był jego jedyną życiową porażką.

Zaprzepaścił między innymi zdobycze swojego ojca na północy - która, jak już wiemy od wczoraj, była dla 'Młota' niezwykle ważna.

Gdzie poniosła jego armia druzgocącą decydującą klęskę i kto przewodził armii przeciwników?  - Była to jedna z najważniejszych bitew szkockich Wojen o Niepodległość - Bitwa pod Bannockburn (1314) - niektórzy twierdzą, że dla Szkotów jest tym, czym dla Polaków Bitwa pod Grunwaldem - w której wojska szkockie podzielone były na trzy oddziały dowodzone przez: króla Roberta I, królewskiego brata Edwarda hrabiego Carrick oraz Thomasa Randolpha. Niektóre (wcześniejsze) źródła podają, że były jednak cztery oddziały, czwartym dowodził sir James Douglas. 

Wystarczyło podać dowódcę naczelnego, czyli króla Roberta I.  

 

20.2. 

Jak się to stało, że następca króla z pytania 20.1. został koronowany na dziewięć miesięcy przed śmiercią swojego ojca? 

Edward II był tak znienawidzony, nawet w swoim najbliższym otoczeniu, że żona uknuła przeciwko niemu spisek. Został uprowadzony, uwięziony i zmuszony do abdykacji (czyli zrzeczenia się tronu). Skoro nie był już królem, nic nie stało na przeszkodzie, by koronować jego następcę, czternastoletniego wówczas syna, Edwarda III (który zresztą już jako dorosły człowiek nie mógł sobie wybaczyć roli, którą nieświadomie odegrał w doprowadzeniu do upadku ojca). 

PS. Postać tego króla otaczają niekończące się spekulacje, plotki i oszczerstwa. Fakt, ze był wyjątkowo nieudolny i swoim zamiłowaniem do rozrywek i otaczaniem się nieodpowiednimi ludźmi sprowadził na swoją głowę katastrofę. Ale nie wierzcie we wszystko na temat jego życia prywatnego, na co możecie się natknąć - większość tych pogłosek nie ma oparcia w faktach. A już na pewno wyssane z palca są plotki o tym, jak umarł - prawie na pewno został po prostu uduszony.

 

DAY 21:

21.1

Edward III, zupełne przeciwieństwo swojego ojca, Edwarda II, zdołał przywrócić autorytet władzy królewskiej, a z Anglii uczynił prawdziwą militarną potęgę. Dziś jednak czasy jego panowania pamiętamy głównie z kilku powodów:

 

a. Edward był zdania, że jako wnukowi (od strony matki) króla Francji, należy mu się po śmierci jej wszystkich braci francuska korona. Francuzi byli innego zdania, a jako że nikt nie chciał ustąpić, całe to nieporozumienie przybrało wkrótce monstrualne rozmiary, przechodząc do historii jako Wojna Stuletnia (podaj nazwę), trwająca 116 lat (jak długo) - 1337 to 1453.

 

b. W czasie panowania Edwarda dukrotnie padła Anglia ofiarą zabójcy doskonałego, przy którym wszystkie konflikty zbrojne mogły się schować w mysią dziurkę (jeśli chodzi o liczbę zabitych,oczywiście), bo doprowadził do śmierci około połowy (a może i więcej) ludności kraju. Zabójca ten to Czarna Śmierć (epidemia dżumy) (podaj nazwę), a wspomniane dwie "wizyty" miały miejsce w latach 1348-1349(53) oraz (kilkanascie lat później) 1361-1362. 

 

21.2. 

Edward III dochował się wielu potomków - a aż pięciu jego synów dożyło dorosłości. Do tego bracia specjalnie ze sobą nie rywalizowali i nie spiskowali przeciwko ojcu (jak się to innym królom przydarzało).

Mogłoby się wydawać, że sprawa dziedziczenia tronu jest załatwiona i wszystko pójdzie gładko. Tak się jednak nie stało. 

Potomkowie których dwóch synów Edwarda III toczyli ze sobą trwający lata spór o prawo do angielskiego tronu i jakie rody reprezentowali?

Jana z Gandawy (John of Gaunt) - trzeciego syna, Lancastra i Edmunda Langleya - czwartego syna, Yorka.

Wcześniej syn Jana z Gandawy, Henryk, zdetronizował syna Edwarda Plantageneta (Czarnego Księcia), Ryszarda II.