Week 12 | ukisok9

78 A Some traditions

ZOSTAWMY NA CHWILĘ KRÓLÓW, KRÓLOWE

i HISTORIĘ. Wrócimy do nich jutro.

W ostatnich dniach tyle dało się zauważyć tradycji, że aż szkoda by było o nich nie wspomnieć.

Na poniższych, zrobionych w ciągu ostatnich czterech dni zdjęciach zobaczycie jakąś popularną angielską tradycję. Waszym zadaniem jest odgadnięcie, o jaką tradycję chodzi

i dopasowanie jej do dnia.

78 B

Tymczasem za oceanem nowy prezydent będzie po raz pierwszy gościł (lub już gości, w zależności od godziny, o której to czytacie) dziś na trawniku przed Białym Domem rodziny z dziećmi na tradycyjnej imprezie o nazwie

White House Easter Egg Roll.

Od 13.30 naszego czasu przez resztę dnia cztery webcamery będą pokazywały przebieg tego wydarzenia.

Przez przynajmniej dziesięć minut podglądajcie to, co się tam dzieje (możecie wybrać jedną kamerę, albo przeskakiwać z jednej na drugą), a następnie napiszcie, co udało się Wam zaobserwować.

========================================

Na wypadek gdyby ktoś wyjeżdżał i nie miał możliwości skorzystania z Internetu po godzinie 13.30 podajemy pytanie zastępcze (ale skorzystanie z pytania zastępczego oznacza konieczność nadesłania odpowiedzi przed godziną 14.00).

Pytanie zastępcze będzie również obowiązywało w przypadku zaistnienia okoliczności szczególnych z winy organizatora wydarzenia, takich ja np. odwołanie imprezy lub wyłączenie wszystkich czterech kamer itp.

Pytanie zastępcze: W jaki sposób można było nabyć bilety na tę imprezę (loteria), ile kosztował bilet rodzinny (bilety były darmowe) i dzieci w jakim wieku mogą w niej uczestniczyć (do 13 lat)?

78 C

W Australii

(gdyż jest to Easter Bilby, jako że Australijczycy nie przepadają za królikami, które są uważane za szkodniki).

Fourth ROUND - week 12
In The Past
Part 3: 1485 - 1714

79 A The Tudors - overview

Ostatnio widzieliśmy na tronie angielskim Yorków, a konkretnie Ryszarda III. Przeciwko niemu wystąpił przybyły z Walii trzeci konkurent, Henryk Tudor, spokrewniony z Lancastrami i to z nim właśnie walczył ostatni z Yorków w ostatniej fazie Wojny Róż, stając się jednocześnie ostatnim angielskim królem, który zginął na polu bitwy (pod Bosworth).

Jego śmierć dość obrazowo przedstawił William Shakespeare, wstawiając w usta Ryszarda sławne, choć zupełnie zmyślone słowa: "Konia, konia, królestwo za konia", co miało sugerować tchórzostwo Ryszarda i chęć ucieczki z pola bitwy.

Motyw konia istotnie pojawił się w ostatniej fazie prawdziwej bitwy, ale w zupełnie innym kontekście.

W jakim - i co naprawdę a propos konia powiedział wtedy Ryszard III?

Tak naprawdę to rycerze przyprowadzili do Ryszarda konia i prosili go, by ratował się ucieczką z pola bitwy. On jednak miał odpowiedzieć, że nie cofnie się ani o krok i albo zwycięży, albo zginie jako król (God forbid I yield one step. This day I will die as a king or win).

79 B

Henryk, pokonawszy Ryszarda, zasiadł na tronie jako

Henryk VII z nowej dynastii, Tudorów.

Dynastia ta rządziła Anglią przez 118 lat i był to dla kraju czas rozwoju i sukcesów na wielu płaszczyznach, co w dużej mierze położyło podwaliny pod budowę nowoczesnego państwa.

Co takiego (odpowiedz jednym krótkim zdaniem w każdym punkcie) udało się Tudorom osiągnąć:

a) w kwestii poradzenia sobie z potężnym wrogiem? Anglia w czasach Tudorów pokonała niezwyciężoną dotychczas hiszpańską Armadę.

b) w kwestii uniezależnienia Anglii od Rzymu? Anglia w czasach Tudorów poszła drogą Reformacji, a na czele powstałego wtedy Church of England stanął król (i tak jest aż do dzisiaj).

c) w kwestii rozwoju kultury? W czasach Tudorów nastąpił rozwój literatury, sztuki, teatru - w tych czasach żył i tworzył np. William Shakespeare.

d) w kwestii rozpoczęcia budowy imperium kolonialnego? W czasach Tudorów założona została pierwsza handlowa kolonia na kontynencie północnoamerykańskim, Virginia.

Gdzie - zgodnie z tradycją - to zwierzątko przynosi dzieciom wielkanocne smakołyki?

80 A Not only the wives ...

Henryk VII, ten zwycięzca spod Bosworth, był władcą dość nudnym (choć pewnie poddani go za to kochali - po tylu latach bezustannych wojen nuda musiała być cudowna) i skąpym. Dzięki temu zostawił swojemu synowi, też Henrykowi, spokojny i zamożny kraj.

Oczywiście kiedy zapytamy kogoś o to, z czym kojarzy się Henryk VIII, dziewięć osób na dziesięć odpowie, że z sześcioma żonami.

Ale powinniśmy, myśląc o Henryku, pamiętać też o jego największych osiągnięciach - czyli o stworzeniu niezależnego od papieża narodowego kościoła i zreformowaniu marynarki wojennej, co już wkrótce okaże się dla Anglii zbawienne.

Jak nazywał się ukochany statek wojenny Henryka VIII, co kazał zrobić na wieść o jego zatonięciu i dlaczego nazywamy go "tudorowską kapsułą czasu"?

Była to Mary Rose, która zatonęła na skutek nieuważnego manewru zawracania. Henryk kazał powiesić szkutników, obwiniając ich o przyczynienie się do katastrofy. Ponieważ statek zatonął bardzo szybko, wszystko na nim zostało znalezione tak, jak było w momencie katastrofy
i jest dzięki temu skarbnicą wiedzy na temat życia w czasach Tudorów.

80 B

Jaka porażka w życiu osobistym Henryka skierowała Anglię na drogę Reformacji?

Henryk wierzył, że brak męskiego potomka w małżeństwie z Katarzyną Aragońską to kara za poślubienie wdowy po bracie. Kiedy więc Katarzyna dotarła do momentu w swoim życiu, kiedy już raczej nie można się było spodziewać, że urodzi dziecko, Henryk dążył do uzyskania zgody na anulowanie małżeństwa, a ponieważ papież takiej zgody nie chciał mu dać, sam jej sobie udzielił jako głowa nowo powołanego Kościoła.

81 A Henry's offspring...

Jak wiemy, Henryk rozpaczliwie przez całe dorosłe życie starał się o następcę tronu i tragedią dla niego było to, że dochował się jedynie trójki dzieci, w tym - zgrozo - dwóch dziewcząt.

Jak się okaże, zupełnie niesłusznie.

Cała trójka jego dzieci zasiadła na tronie, zajmując go przez kolejnych pięćdziesiąt sześć lat.

Oto wykres tego, co działo się na angielskim tronie po śmierci Henryka VIII.

Czy jest to dobry wykres, czy jednak nie wszystko się zgadza -

i ewentualnie, co należałoby zmienić?

81 B

82 A The Scots step in

Henryk VIII miał obsesję na punkcie zapewnienia następcy tronu, ale tak naprawdę ten problem dotknął dopiero jego dzieci.

Żadne z całej trójki nie postarało się o dziedzica!

Dlatego Elżbieta u kresu swego panowania wyznaczyła na kolejnego króla swojego dalszego kuzyna, Szkota Jakuba I, którego matce - uwaga! - kazała uciąć głowę.

Szkot ten rozpoczął nową dynastię, Stuartów.

Choć Stuartowie panowali w sumie krócej niż Tudorowie, ich czasy obfitowały w dramatyczne wydarzenia.

Stuartowie panowali od 1603 do 1714, ale nie było to panowanie ciągłe. Jakie zauważasz wyrwy w tym panowaniu, czyli czas, gdy krajem nie władali potomkowie Jakuba I?

82 B

Śmierć następcy tronu zawsze ma spore konsekwencje dla kraju, które czasem wychodzą na dobre a czasem wręcz przeciwnie (pamiętacie pewnie czasy Anarchii za Normanów!). Ale śmierć żadnego z nich nie miała tak dramatycznych konsekwencji zarówno dla kraju jaki i dla tego, komu się bezpośrednio przysłużyła, jak śmierć dobrze rokującego osiemnastoletniego Księcia Walii Henryka.

O jakich konsekwencjach - dla kraju i dla następcy - mowa?

Kraj stoczył się w otchłań wyniszczającej Wojny Domowej (English Civil War), a króla Karola I spotkała - jako jedynego brytyjskiego władcę - śmierć przez ścięcie.

83 A Moral values

Gdyby Henryk Stuart, najstarszy syn Jakuba I, nie umarł jako osiemnastolatek, lecz zasiadł na tronie jako Henryk IX, być może nie doszłoby do wybuchu Wojny Domowej i żaden król nie straciłby głowy.

Karol I bowiem, swoją arogancją wobec politycznych przeciwników, stawianiem się ponad Parlamentem

i przekonaniem o boskiej proweniencji (czyli pochodzeniu)
- a więc i nienaruszalności - władzy monarszej sam poniekąd sprowadził na siebie tak tragiczny koniec.

Po jego śmierci Anglia stała się Republiką, na czele której stanął Oliver Cromwell.

Życie w tej republice nie było zbyt wesołe. Nowi rządzący, przekonania zagorzali Purytanie, wprowadzili wiele bardzo surowych zasad regulujących życie zwykłych ludzi.

Które ze wspomnianych poniżej zasad były prawdziwe dla ludzi żyjących w tym okresie w Anglii?

A. nie wolno kląć

B. nie wolno chodzić do teatru

C. zakazuje się uprawiania większości sportów

D. jeden dzień w miesiącu należy pościć (nic nie jeść cały dzień)

E. kobietom nie wolno zasłaniać włosów

F. święta Bożego Narodzenia w dotychczasowej formie są zlikwidowane

G. nie wolno ubierać się na kolorowo, nosić biżuterii i makijażu

H. w niedzielę nie wolno chodzić nigdzie poza kościołem

I. nie wolno chodzić do gospody

83 B

Po śmierci Cromwella i wycofaniu się jego syna postanowiono jednak powrócić do monarchii.

Królem został Karol II, syn ściętego Karola I.

O ile lata poprzednie upłynęły pod znakiem surowych moralnych zasad wprowadzonych przez Purytanów, o tyle dwór Karola szybko zaczął przypominać prawdziwą jaskinię rozpusty.

Jakiego przydomka dorobił się król w związku ze swoim stylem życia (Merry Monarch / Old Rowley) i jakie dwie katastrofy, które spadły na Anglię za jego czasów, niektórzy uważali za karę za rozwiązłość, która wtedy zapanowała - i to nie tylko na królewskim dworze? - Wielką zarazę z roku 1665 i Wielki Pożar Londynu z 1666.

84 A Dreams of the crown

Karol II zmarł nie pozostawiwszy dziedzica. Hmmm, nie do końca - nie pozostawił prawowitego dziedzica, za to bardzo wielu nieślubnych.

Niektórym marzyło się sięgnięcie po koronę po śmieci ojca, ale - jako nieślubni - nie mieli do niej prawa i dostała się młodszemu bratu Karola, Jakubowi.

Jakie miejsce zaznaczono na poniższej mapce i w jaki sposób jest związane z pewną fascynującą legendą / teorią spiskową dotyczącą sytuacji z tego pytania?

Jest to położona u wybrzeży Francji Wyspa św. Małgorzaty. W położonej na północnym wybrzeżu twierdzy podobno więziony był - jako "człowiek w żelaznej masce" nieślubny syn Karola II, James Scott, książę Monmouth, umieszczony tam po zdławieniu powstania przeciwko wujowi Jakubowi II (tzw. Monmouth Rebellion), które miało go posadzić na tronie.

Oczywiście jest to tylko jedna z wielu, do tego nie ta najbardziej popularna, teorii dotyczących tożsamości sławnego "człowieka w żelaznej masce".

84 B

Jakub II, ojciec dwóch dorosłych córek, Marii i Anny,

ni stąd ni zowąd po dziesięciorgu zmarłych przy porodzie lub w w niemowlęctwie dzieciach dochował się ze swoją drugą żoną malutkiego synka, Jakuba,

który siłą rzeczy zastąpił swoją przyrodnią siostrę, Marię, na stanowisku następcy tronu.
A ponieważ miał być wychowany po katolicku, wzbudziło to powszechną panikę i w efekcie doprowadziło do Chwalebnej Rewolucji: Jakub II uciekł, a na tronie zasiadła Maria (II) wraz z mężem, Williamem (III).

Po śmierci Marii władzę sprawował samodzielnie William, a gdy i on zmarł - korona przypadła Annie.

Anna natomiast, jak że nie miała dzieci, była ostatnią ze Stuartów.

To wszystko są fakty znane i bezdyskusyjne.

No to w takim razie jak wyjaśnić to, że można się natknąć na takie oto portrety?

Syn Jakuba II, zwany Starszym Pretendentem (do tronu rzecz jasna), nigdy nie został królem, lecz cały czas dążył do tego, by odzyskać dziedzictwo ojca.

Zgromadził wokół siebie wielkie grono zwolenników, pochodzących głownie ze Szkocji (bo Stuartowie to szkocki ród) których - od jego imienia - nazywamy Jakobitami. Jakobici do dziś uważają, że korona powinna była pozostać u Stuartów i że należała się synowi Jakuba II.

Dla nich to właśnie mały Jakub był prawowitym władcą, stąd
w dokumentach jakobickich figuruje on jako król Jakub III.

Kobiety MUSZĄ zasłaniać włosy

78 A Some traditions

ZOSTAWMY NA CHWILĘ KRÓLÓW, KRÓLOWE

i HISTORIĘ. Wrócimy do nich jutro.

W ostatnich dniach tyle dało się zauważyć tradycji, że aż szkoda by było o nich nie wspomnieć.

​

Na poniższych, zrobionych w ciągu ostatnich czterech dni zdjęciach zobaczycie jakąś popularną angielską tradycję. Waszym zadaniem jest odgadnięcie, o jaką tradycję chodzi

i dopasowanie jej do dnia.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

78 B

Tymczasem za oceanem nowy prezydent będzie po raz pierwszy gościł (lub już gości, w zależności od godziny, o której to czytacie) dziś na trawniku przed Białym Domem rodziny z dziećmi na tradycyjnej imprezie o nazwie

White House Easter Egg Roll.

Od 13.30 naszego czasu przez resztę dnia cztery webcamery będą pokazywały przebieg tego wydarzenia.

Przez przynajmniej dziesięć minut podglądajcie to, co się tam dzieje (możecie wybrać jedną kamerę, albo przeskakiwać z jednej na drugą), a następnie napiszcie, co udało się Wam zaobserwować.

========================================

Na wypadek gdyby ktoś wyjeżdżał i nie miał możliwości skorzystania z Internetu po godzinie 13.30 podajemy pytanie zastępcze (ale skorzystanie z pytania zastępczego oznacza konieczność nadesłania odpowiedzi przed godziną 14.00).

Pytanie zastępcze będzie również obowiązywało w przypadku zaistnienia okoliczności szczególnych z winy organizatora wydarzenia, takich ja np. odwołanie imprezy lub wyłączenie wszystkich czterech kamer itp.

Pytanie zastępcze: W jaki sposób można było nabyć bilety na tę imprezę (loteria), ile kosztował bilet rodzinny (bilety były darmowe) i dzieci w jakim wieku mogą w niej uczestniczyć (do 13 lat)?

78 C

W Australii

(gdyż jest to Easter Bilby, jako że Australijczycy nie przepadają za królikami, które są uważane za szkodniki).

Fourth ROUND - week 12 In The Past Part 3: 1485 - 1714

79 A The Tudors - overview

Jego śmierć dość obrazowo przedstawił William Shakespeare, wstawiając w usta Ryszarda sławne, choć zupełnie zmyślone słowa: "Konia, konia, królestwo za konia", co miało sugerować tchórzostwo Ryszarda i chęć ucieczki z pola bitwy.

Motyw konia istotnie pojawił się w ostatniej fazie prawdziwej bitwy, ale w zupełnie innym kontekście. ​

​

W jakim - i co naprawdę a propos konia powiedział wtedy Ryszard III?

Tak naprawdę to rycerze przyprowadzili do Ryszarda konia i prosili go, by ratował się ucieczką z pola bitwy. On jednak miał odpowiedzieć, że nie cofnie się ani o krok i albo zwycięży, albo zginie jako król (God forbid I yield one step. This day I will die as a king or win).

​

79 B

Henryk, pokonawszy Ryszarda, zasiadł na tronie jako

Henryk VII z nowej dynastii, Tudorów.

Dynastia ta rządziła Anglią przez 118 lat i był to dla kraju czas rozwoju i sukcesów na wielu płaszczyznach, co w dużej mierze położyło podwaliny pod budowę nowoczesnego państwa.

Co takiego (odpowiedz jednym krótkim zdaniem w każdym punkcie) udało się Tudorom osiągnąć:

a) w kwestii poradzenia sobie z potężnym wrogiem? Anglia w czasach Tudorów pokonała niezwyciężoną dotychczas hiszpańską Armadę.

b) w kwestii uniezależnienia Anglii od Rzymu? Anglia w czasach Tudorów poszła drogą Reformacji, a na czele powstałego wtedy Church of England stanął król (i tak jest aż do dzisiaj).

c) w kwestii rozwoju kultury? W czasach Tudorów nastąpił rozwój literatury, sztuki, teatru - w tych czasach żył i tworzył np. William Shakespeare.

d) w kwestii rozpoczęcia budowy imperium kolonialnego? W czasach Tudorów założona została pierwsza handlowa kolonia na kontynencie północnoamerykańskim, Virginia.

​

80 A Not only the wives ...

Henryk VII, ten zwycięzca spod Bosworth, był władcą dość nudnym (choć pewnie poddani go za to kochali - po tylu latach bezustannych wojen nuda musiała być cudowna) i skąpym. Dzięki temu zostawił swojemu synowi, też Henrykowi, spokojny i zamożny kraj.

Oczywiście kiedy zapytamy kogoś o to, z czym kojarzy się Henryk VIII, dziewięć osób na dziesięć odpowie, że z sześcioma żonami.

Ale powinniśmy, myśląc o Henryku, pamiętać też o jego największych osiągnięciach - czyli o stworzeniu niezależnego od papieża narodowego kościoła i zreformowaniu marynarki wojennej, co już wkrótce okaże się dla Anglii zbawienne.

​

Jak nazywał się ukochany statek wojenny Henryka VIII, co kazał zrobić na wieść o jego zatonięciu i dlaczego nazywamy go "tudorowską kapsułą czasu"?

​

80 B

Jaka porażka w życiu osobistym Henryka skierowała Anglię na drogę Reformacji?

​

81 A Henry's offspring...

Jak wiemy, Henryk rozpaczliwie przez całe dorosłe życie starał się o następcę tronu i tragedią dla niego było to, że dochował się jedynie trójki dzieci, w tym - zgrozo - dwóch dziewcząt.

Jak się okaże, zupełnie niesłusznie.

Cała trójka jego dzieci zasiadła na tronie, zajmując go przez kolejnych pięćdziesiąt sześć lat.

Oto wykres tego, co działo się na angielskim tronie po śmierci Henryka VIII.

Czy jest to dobry wykres, czy jednak nie wszystko się zgadza -

i ewentualnie, co należałoby zmienić?

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

81 B

​

​

Fourth ROUND - week 12
In The Past
Part 3: 1485 - 1714

Motyw konia istotnie pojawił się w ostatniej fazie prawdziwej bitwy, ale w zupełnie innym kontekście.

i przekonaniem o boskiej proweniencji (czyli pochodzeniu)
- a więc i nienaruszalności - władzy monarszej sam poniekąd sprowadził na siebie tak tragiczny koniec.