A. 

Anglia 1533 r.

Drodzy Koledzy i Koleżanki!

Piszę do Was list, gdyż pragnę podzielić się z Wami przeżyciami, jakie towarzyszyły mi podczas mojej niesamowitej przygody. Zapewne wyda się Wam ta historia nieprawdopodobna, ale na pewno Was zaciekawi. Właśnie zakończyłem podróż w czasie i chcę Wam o niej opowiedzieć. Moja niesamowita przygoda miała miejsce na dworze Henryka VIII Tudora. Był to Król Wielki, można stwierdzić jeden z najsłynniejszy monarchów z dynastii Tudorów, to postać niezwykle interesująca. Chciałby Wam opowiedzieć jak wyglądał dzień króla, a tym samy mój jako jego bliskiego i zaufanego dworzanina. Wstawałem bardzo wcześnie rano i udawałem się do Jego prywatnych apartamentów. Król spał w wielkim łożu na ośmiu materacach. Łoże jego wsparte było czterema kolumnami, na których rozłożony był baldachim, wyszywany złotą nicią. Obok znajdowało się krzesło z poręczami w kształcie litery X, symbol władzy królewskiej. W toalecie króla stał specjalny fotel z otworem i oparciem, obity aksamitem i wypchany słomą. W środku mieścił się nocnik. Król miał nawet bieżącą wodę (ciepłą i zimną) w swej łazience. Tylko najbardziej zaufani służący i dworzanin (czyli ja), zwani gentlemen of the privy chambers, mieli dostęp do prywatnych apartamentów Henryka. Funkcja ta była wyróżnieniem i dowodziła niezwykle silnej pozycji w hierarchii dworskiej. Wraz z moimi kompanami ubierałem króla, był to cały rytuał. Strój króla składał się z lnianej koszuli, na którą wkładaliśmy bogato zdobiony dublet (kaftan noszony pod ubraniem wierzchnim). Na nogi zakładaliśmy pończochy, spodnie oraz przyczepialiśmy ozdobny mieszek. Strój odzwierciedlał pozycję osoby, zatem król był najlepiej ubranym mężczyzną w królestwie. Dublety i płaszcze ozdabiano drogocennymi kamieniami tj. rubiny, szmaragdy i diamenty. My ubieraliśmy się o wiele skromniej, ale podobnie w modzie panującej na królewskim dworze. Zakładałem również śmieszcie pończochy, które u ówczesnych mężczyzn podkreślały zgrabne łydki i umięśnione nogi. Po porannej toalecie i pierwszym lekkim posiłku król brał udział w porannej mszy. Na śniadanie król jadł jasne pszenne pieczywo, służba dalsza musiała zadowolić się pieczywem ciemnym i razowym. Co ciekawe, król uwielbiał zjadać górną skórkę bułki (stąd wzięło się angielskie wyrażenie the upper crust - coś najlepszego). Na śniadanie jedliśmy bułki, zimne mięso i popijaliśmy posiłek piwem. Generalnie wody nie piliśmy ze względów zdrowotnych, o czystą wodę do picia było trudno. Spożywaliśmy dużo sera, mleka i masła, gdyż uważano, że nabiał jest bardzo zdrowy i leczniczy. Król nie lubił spraw związanych z rządzeniem i administracją, więc chętnie zlecał te zadania innym ministrom. A on w tym czasie razem ze mną i innymi bliskimi dworzanami wyruszał na polowanie do swych licznych parków myśliwskich. Uwielbiałem polowania z sokołami lub jastrzębiami. Polowaliśmy na jelenie i drobniejszą zwierzynę, którą potem spożywaliśmy na ucztach. Król posiadał sto sokołów, którymi opiekowało się kilkunastu sokolników. Miał również strzelnicę i dysponował licznymi okazami broni palnej. Doskonale strzelał z łuku, czego mu bardzo zazdrościłem. Towarzyszyłem królowi przez cały czas, gdy król chciał zostać sam udawałem się do mojej skromnej komnaty, a on wówczas oddawał się lekturze oraz słuchaniu muzyki. Król poświęcał sporo swego wolnego czasu muzyce, nie tylko grał na licznych instrumentach, ale też sam komponował piękne utwory. Król był również zdolnym pisarzem, uwielbiał czytać księgi, ale również sam je pisał. Ja w tym czasie odpoczywałem i z zainteresowaniem obserwowałem wszystko wokół siebie. Często udawałem się z królem do Hampton Court, gdzie w pięknych ogrodach spędzaliśmy dużo czasu na rozrywkach i uprawianiu sportu. Znajdowały się tam dwa korty tenisowe oraz teren do gry w kręgle. Ok. godz. 11.00 król udawał się na obiad. Ten główny posiłek król jadał sam w prywatnych apartamentach, czasami w towarzystwie najbliższej służby i ewentualnych gości. Królowi posiłki przygotowywano osobno, z obawy przed otruciem, ale także dlatego, że każde danie musiało być świeże. Obiad trwał kilka godzin, rozpoczynał się od pieczywa i kielicha wina, potem podawano mięsiwa pieczone na rożnie. Królowi prezentowano kilkanaście dań do wyboru np. sarninę, bażanty czy skowronki. Często podawano wymyślne mięsa, małe ptaszki pieczone w całości, mięso foki lub nawet kawałki wieloryba. Dania na półmiskach dekorowano jadalnymi kwiatami lub egzotycznymi owocami. Od smaku o wiele ważniejsza była prezencja dania. Jadano również podroby, języki, kopyta i jądra byków (okropne). Na stole królewskim nie gościło wiele warzyw, gdyż uważano je za pokarm biedoty. Za to używano wielu przypraw np. pieprzu, cynamonu, gałki muszkatołowej i rozmarynu. Odkąd zaczęto sprowadzać cukier z zagranicy, na dworze podawano przepyszne desery tj. rzeźby z cukru, galaretki i lukru. Tworzono prawdziwe dzieła sztuki. Po obfitym obiedzie, gdy król zaspokoił swój apetyt udawał się na odpoczynek. Ten czas oznaczał także chwilę odpoczynku dla mnie i dalszej służby, w tym czasie mogłem zjeść posiłek i wraz z innymi bardzo bliskimi dworzanami zjadałem i delektowałem się resztkami z jego stołu. Przy stole używaliśmy noża i łyżki, gdy zapytałem o widelec popatrzono na mnie z pogardą. W czasie gdy król wypoczywał pozostała dalsza służba miała również możliwość zjedzenia posiłku, zazwyczaj była to gęsta zupa warzywna z kawałkami mięsa i kaszy. Służący codziennie mieli dostęp do mięsa i mogli wypić w ciągu dnia sześć piw. Gdy król zgłodniał po obiedzie zajadał się ciasteczkami i innymi przysmakami, takimi jak egzotyczne owoce. Ulubione ciasteczka (moje również) to tarty ze słodkim nadzieniem – nosiły nazwę maids of honour. Inne ulubione słodkości to zawijane wafle z nadzieniem. Na zakończenie podwieczorku podawano likiery. Jedną z najmilszych i częstych rozrywek na dworze króla były uczty oraz bankiety, na których tańczono i słuchano muzyki. Na ucztach tych spożywano mięsiwa oraz grzane wino korzenne, mające właściwości lecznicze. Życie na dworze Króla Henryka VIII było pełne przepychu i rozrzutności, dobrze że byłem tam tylko krótki czas, bo nawet jako jego bliski sługa opychałem się niemożliwie. Królewski jadłospis nie należał do najzdrowszych, gdyż spożywano za dużo mięsa i słodyczy, a zbyt mało warzyw. Chodź byłem tam tylko miesiąc byłem świadkiem nieprzyjemnych wydarzeń, a mianowicie przewrotu religijnego. Chciałem się dowiedzieć dlaczego Król Henryk zerwał z Rzymem i dowiedziałem się od innych bliskich sług, że Król Henryk i Królowa Katarzyna – pierwsza żona od dawna nie mogli się porozumieć, głównym powodem i bardzo istotną sprawą dla króla był brak posiadania męskiego potomka. Król zdradzał królową z innymi kobietami. Pomimo, że Królowa Katarzyna była w ciąży co najmniej sześć razy, to tylko jedno dziecko, księżniczka Maria, przeżyła dzieciństwo. Król był człowiekiem bardzo bezwzględnym, postanowił wystąpić do Papieża o uznanie jego pierwszego małżeństwa za nieważne i pozbyć się królowej. Niestety nie było to takie proste i sprawa ta trwała kilka lat, toczyła się przed sądami kościelnymi. Przekonałem się, że dla Henryka VIII nie ma rzeczy niemożliwych. Król pomimo tego zawarł ślub z Anną Boleyn i tak zaczął się Jego konflikt z wiarą katolicką, który doprowadził do zerwania z Kościołem i ostatecznie doprowadził do głębokiego rozłamu w Kościele w Anglii. Sam król natomiast mianował się głową Kościoła Anglikańskiego. Wszyscy, którzy się temu sprzeciwiali, byli określani jako zdrajcy i karano ich śmiercią. Sam byłem świadkiem wielu przeprowadzanych egzekucji. Nie był to dla miłe przeżycie. Mogę bez wątpienia stwierdzić, że władca ten nie miał litości i usuwał wszystko i wszystkich, których spotkał na swojej drodze, przede wszystkim tych, którzy zakłócali i hamowali mu drogę do osiągnięcia upragnionego celu. Dowiedziałem się również (z Internetu, ale to już po moim powrocie), że druga żona króla - Anna zaczęła również popadać w niełaskę. Nie dała mu męskiego potomka i Henryk aresztował Ją pod zarzutami używania czarów oraz oskarżył Ją o cudzołóstwo, następnie kazał Ją ściąć. Henryk VIII miał także na sumieniu jeszcze jedną żonę, którą także kazał ściąć-Katarzynę Howard. Pomimo tego wszystkiego cieszę się, że mogłem przenieść się akurat do okresu Dynastii Tudorów i pokosztować wystawnego życia. W tych czasach panowały również zarazy i wojny, lecz na szczęście nie byłem ich uczestnikiem. Wojnę uważam, za najgorsze zło, które wyrządzają sobie ludzie nawzajem. W okresie panowania Henryka VIII Anglia miała dwóch głównych odwiecznych wrogów- Francję i Szkocję, więc też w tym okresie wojny były nieuniknione. Jednak Król Henryk VIII i jego dowódcy starali się, aby ich armia nie popełniała zbrodni, aby unikała okrucieństw typowych dla średniowiecznego stylu walki. Walczącym zakazano rozboju, grabieży i świętokradztwa, nie wolno im było palić domów, kobiety zaś nakazano traktować z szacunkiem. Nie tknięto również kościołów ani przytułków. Taka postawa Króla Henryka VIII była godna pochwały, lecz nie pochwalam go za jego zachowanie wobec swoich bliskich. Całe szczęście, że ja byłem jego ulubionym dworzaninem i nie miałem z nim zatargu. Znałem swoje miejsce w hierarchii i pilnie pracowałem, by spełnić każde życzenie monarchy, który stworzył ten niezwykle wyrafinowany i pełen przepychu dwór, na którym czas upływał mi na przyjemnościach tj. polowania, gry sportowe oraz wielkie uczty i bale. Oceniam go jako władcę lubiącego się dobrze zabawić i dobrze zjeść. Dlatego cieszę, że ten miesiąc mogłem spędzić razem z Nim. Myślę, że zaciekawiłem Was moją opowieścią i jestem ciekawy dokąd Was przeniosło wehikuł czasu. Pozdrawiam Was serdecznie,

do zobaczenia 9 czerwca,

xyz