N A S I P A T R O N I :
Fourth ROUND - week 10
In The Past
Part 1: Before 1154
64 A -64 B History matching
Zaczynamy kilkutygodniowe spotkanie z historią.
W tym tygodniu zajrzymy w najwcześniejsze okresy dziejów Brytanii.
Na początek do każdego okresu dopasujcie przypadające na ten czas wydarzenia i aktywne w tym czasie osoby.
Uwaga! Do każdego okresu należy przyporządkować przynajmniej jedno wydarzenie i przynajmniej jedną osobę.
65 A Invasions
Ludy i plemiona, które napływały do Brytanii od najwcześniejszych czasów aż do roku 1066 zazwyczaj osiadały w niej na stałe i - przy kolejnych najazdach - walczyły
z nowymi najeźdźcami już jako tubylcy. W ten sposób każda nowa kultura dokładała swoją cegiełkę do tego, co ostatecznie ukształtowało ten niezwykły kraj.
W zasadzie była tylko jedna grupa, która nie zasymilowała się
z miejscową ludnością i w komplecie "wróciła do domu".
Która to grupa? - Rzymianie
Co ciekawe, Rzymianie byli tak dalece zdystansowani, że nawet nie wpłynęli na zmiany w języku - przez całych 400 lat! Łacina, której wpływ na rozwój języka był bardzo znaczący, dostała się do niego dopiero w czasach anglosaskich, za pośrednictwem Kościoła.
65 B
Uporządkuj chronologicznie te bitwy pomiędzy nowymi a już "zbrytycyzowanymi" najeźdźcami i zaznacz, czy wygrali nowi (N), czy starzy (S):
C. Battle of the Medway - 43 (N)
B. Battle of Badon Hill - c.a. 500 (S)
D. Battle of Maldon - 991 (N)
E. Battle of Stamford Bridge - 1066 (S)
A. Battle of Hastings - 1066 (N)
66 A After the Romans went home,...
Już wiemy, że Rzymianie byli tymi najeźdźcami, którzy "wrócili do domu", nie asymilując się z miejscową ludnością i nie stając się składnikiem tego tygla, z którego narodzi się to, co nazywamy Wielką Brytanią.
Wiemy też, że na początku zamieszkujący Wyspę Brytowie, czyli ludy o pochodzeniu dziś określanym jako celtyckie, stawiali Rzymianom opór.
Jednak kiedy panowanie Rzymian w Brytanii zaczęło zbliżać się ku końcowi, Brytowie nie chcieli okupantów wypuścić.
Ba, wręcz błagali ich o pozostanie.
Dlaczego?
Dlatego, że zaczęły się najazdy na Brytanię wojowniczych plemion germańskich: Anglów, Sasów, Jutów. Brytowie błagali Rzymian o pomoc w walce z nimi, ale Rzymianie mieli wtedy własne problemy na głowie i od razu spisali Brytanię na straty.
66 B
W opuszczonej przez Rzymian Brytanii wielu walczyło o władzę, wiele plemion poczuło powiew swobody i szansę dla siebie na zapełnienie powstałej pustki. Pewien możnowładca wymyślił sprytny plan, który miał zapewnić pozbycie się wewnętrznych zagrożeń. Postanowił mianowicie poprosić o pomoc nowych najeźdźców, którzy zaczynali pojawiać się na brytyjskich wybrzeżach. Jednakże w czasie uroczystego spotkania doszło do zdrady i goście zaatakowali gospodarzy wniesioną ukradkiem bronią. Wielu zginęło, samemu bohaterowi jednak pozwolono uciec.
Pod jaką nazwą znany jest ów możnowładca (Vortigern) i jak nazywali się dwaj przywódcy zdradzieckiego spisku?
Hengist i Horsa) Dlaczego oszczędzili gospodarza spotkania? Zrobili sobie z niego marionetkę i zmusili do przekazania im sporych części kraju.
67 A The Dark Ages
Epoka po Rzymianach określana jest niezbyt sympatycznym mianem "The Dark Ages". Do kiedy trwała w Anglii i dlaczego tak ją nazywano?
Tradycyjnie granicą dla Dark Ages w Brytanii jest rok 1066.
OLA:
- 'wielki ciemne' określane są jako okres zapaści kulturalnej/naukowej (porównując np z Rzymianami i ich znajomością matematyki, filozofii, sztuki) -dla pozbawionej ochrony przez Rzymian Wyspy nastąpił trudny czas odpierania ataków licznych plemion barbarzyńskich-prawie ze wszystkich stron!-Piktowie, Anglowie,Saxowie, Jutowie a później Wikingowie -Europę i Wyspy nawiedziły też ciężkie choroby i epidemie wybijające miliony ludzi -kto nie umarł w trakcie epidemii miał dużą szansę zginąć w licznych wojnach/walkach -nastąpił podział Brytanii na mniejsze królestwa/państewka (patchwork of kingdoms) -brak jednolitości powodował destabilizację we wszystkich dziedzinach życia państwa (gospodarka ,handel). To bardzo uogólnione stwierdzenie i chyba trochę krzywdzące dla tej epoki, patrząc zwłaszcza na sukcesy poniższych królów.
67 B
Anglo-saska Brytania miała dwóch wielkich królów
(Alfred Wielki; Kanut Wielki - to jedyni dwaj królowie w dziejach Anglii, Wielkiej Brytanii i całego Zjednoczonego Królestwa, którzy otrzymali przydomek "Wielki").
Poczytaj o ich panowaniu i wybierz do każdego z nich dwie rzeczy, które - Twoim zdaniem - najlepiej uzasadniają nadany im przydomek.
Tu wasze własne przemyślenia, a oto niektóre z nich:
ALFRED:
-król wprowadził coś na kształt przymusu szkolnego (chciał upowszechnić naukę, żeby była dostępna nie tylko dla możnych i duchowych). Do szkół przyjmowano dzieci z niższych warstw społecznych.
- objął tron w w bardzo trudnym dla Anglii czasie, kiedy Duńczycy pustoszyli kraj, a mimo to utrzymał grupę zdolną stawić im silny zbrojny opór. (A.F.)
- Obronił swoje królestwo przed najazdem Wikingów,
- był założycielem wielu ufortyfikowanych miast, znany był jako wielki orędownik nauki, sztuki i rzemiosła. (P.W.)
- Król przeprowadził reformy administracyjne, tworząc system shire'ów, ziemskich jednostek administracyjnych. Przeprowadził również kodyfikację praw lokalnych dla każdej ziemi swojego królestwa (J.S.)
- Alfred wybudował w całym kraju sieć umocnionych wzgórz, tzw. burhs (lub boroughs). W tych grodach stacjonowały stałe garnizony. Owe fortece, lepiej niż inne osiedla zabezpieczone od najazdów wikingów, stawały się z czasem zalążkami miast i wielkich centrów handlowych. (A.J.)
- rozbudował też flotę wojenną i jest uważany zarówno przez brytyjską, jak i amerykańską marynarkę wojenną za ich założyciela), ale także o naukę i kulturę (za jego panowania nastąpił rozkwit kultury anglosaskiej, sztuki i rzemiosła oraz zaczęto spisywać Kroniki Anglosaskie, czyli zapisy dotyczące ważnych wydarzeń w królestwie; z jego inicjatywy powstały też tłumaczenia i adaptacje dzieł łacińskich na język staroangielski; sprowadził też na swój dwór zagranicznych uczonych i starał się upowszechnić edukację wśród wszystkich poddanych (H.Sz.)
KANUT:
-w połowie XI w był tak wpływowym i silnym władcą, że równał się wpływami z cesarzem Henrykiem III
- w ciągu dwudziestu lat jego rządów Anglia miała stabilizację i duży rozwój gospodarczy (A.F.)
- Był bardzo waleczny oraz wytrwały, podczas jego rządów w Anglii panował spokój i stabilizacja,
- zreformował system monetarny oraz był dobrym i potężnym władcą. (P.W.)
- Był jednoczesnie władca Anglii , Danii i Norwegii , dzięki temu ranga I znaczenie Anglii wzrosła (J.S.)
- Panowanie Kanuta w Anglii to okres 20-letniego spokoju wewnętrznego. Po stłumieniu ostatnich buntów Kanut rządził pokojowo. Nastąpił rozwój wewnętrzny kraju (A.J)
67 C
1. Jeden z królów z pytania B był podobno fizycznie bardzo słaby i cierpiał przez większość życia na dokuczliwą, przewlekłą chorobę. Który to i jaką chorobę podejrzewają współcześni naukowcy?
2. Drugi z tej dwójki natomiast miał - według anegdoty - pewną przygodę z falami. Czego dotyczyła ta historia?
AMELIA:
1. Naukowcy podejrzewają, że król Alfred Wielki był pierwszą znaną ofiarą choroby Leśniowskiego-Crohna (typowe objawy to biegunka, bóle brzucha, gorączka i często wyczuwalny guz w końcowym odcinku jelita cienkiego).
2. Z okresu rządów króla Kanuta w Anglii pochodzi popularna legenda o tym, jak król rozmawiał z morzem, rozkazując falom cofnąć się. Robił to, by udowodnić swoim dworzanom, że nawet władza królewska ma granicę (morze, oczywiście, nie posłuchało rozkazów króla). Na koniec tej „rozmowy” król zszedł z tronu, uklęknął i ogłosił, że nie ma prawdziwego króla oprócz Jezusa.