Q 50A:​
Nowa Zelandia, jako poÅ‚ożona daleko od wszystkich innych zamieszkaÅ‚ych terenów, zostaÅ‚a skolonizowana przez czÅ‚owieka jako ostatnia. SkÄ…d przybyli na wyspy ci pierwsi osadnicy? Z Polinezji.
​
Q 50B:
Nowa Zelandia sÅ‚ynie z niezwykÅ‚ych zwierzÄ…t. Może siÄ™ pochwalić wieloma wspaniaÅ‚ymi rodzimymi (czyli takimi, które byÅ‚y tam przed czÅ‚owiekiem, nie zostaÅ‚y przez niego sprowadzone) gatunkami ryb, gadów, ptaków, morskich ssaków, owadów, pÅ‚azów. Jednak wiÄ™kszość lÄ…dowych ssaków zostaÅ‚a tam sprowadzona przez ludzi - przez przybywajÄ…cych na wyspy Maorysów, a później przez biaÅ‚ych osadników.
Iloma rodzimymi gatunkami ssaków lÄ…dowych może siÄ™ pochwalić Nowa Zelandia? Tylko trzema gatunkami (z których jeden jest uważany za wymarÅ‚y) jednego zwierzÄ™cia - nietoperza.
​
Q 51A:​
Nowa Zelandia to nie tylko dwie gÅ‚ówne wyspy ukÅ‚adajÄ…ce siÄ™ w ksztaÅ‚t buta. To także wiele mniejszych archipelagów i wysepek, w wiÄ™kszoÅ›ci niezamieszkaÅ‚ych i rozrzuconych po oceanie, daleko od ... no cóż, od wszystkiego.
Niektóre z tych wysepek byÅ‚y w przeszÅ‚oÅ›ci prawdziwymi puÅ‚apkami dla statków, które rozbijaÅ‚y siÄ™ u ich wybrzeży. Co postanowiÅ‚ zrobić rzÄ…d nowozelandzki, by dać rozbitkom szansÄ™ na przeżycie w trudnych warunkach i na doczekanie pomocy?
Postanowiono na wyspach tych założyć serię
tzw. Castaway Depots - czyli skÅ‚adzików dla
rozbitków. ByÅ‚y to chatki, w których trzymano
zapasy niepsującego się jedzenia, ciepłe ubrania,
koce, zapałki i tak dalej. Załoga rozbitego
statku po znalezieniu siÄ™ na wyspie bezludnej
mogÅ‚a znaleźć taki skÅ‚adzik i w ten sposób
mieć szanse na zagospodarowanie się na wyspie
i doczekanie pomocy.
​
Q 51B:
A co wspólnego z pytaniem A ma to
śliczne zwierzątko z tak nietypowym,
srebrzysto-szaro-czarnym futerkiem?
Poza skÅ‚adzikami, na niektórych wyspach
wypuszczono zwierzÄ™ta, takie jak Å›winie, bydÅ‚o, owce, króliki. MiaÅ‚y one być źródÅ‚em Å›wieżego miÄ™sa dla rozbitków. Na zdjÄ™ciu królik rasy Enderby - najrzadszej rasy Å›wiata, powstaÅ‚ej na wyspie Enderby po pozostawieniu tam dla rozbitków kilkunastu królików, które rozmnażaÅ‚y siÄ™ i ewoluowaÅ‚y bez interwencji czÅ‚owieka aż doszÅ‚o do powstania nowej rasy.
​
Q 52A:​
Co to za zwiÄ…zane z NowÄ… ZelandiÄ… zwierzÄ™ta i co majÄ… ze sobÄ… wspólnego? Którego nie powinno tu wÅ‚aÅ›ciwie być?
​
​
​
​
​
​
​
Q 52B:
Dopasuj skojarzenia do zwierzÄ…t z poprzedniego pytania i wyjaÅ›nij je (krótko!)
Do każdego zwierzęcia znajdź dwa skojarzenia.
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
Q 53A:​
Co rozpoczęło siÄ™ w tym miejscu, bardzo odlegÅ‚ym od Nowej Zelandii, a co doprowadziÅ‚o do Å›mierci wielu Nowozelandczyków, stajÄ…c siÄ™ jednoczeÅ›nie krokiem w kierunku wzrostu
świadomości narodowej pozostałych? Bitwa o Gallipoli - w tym miejscu
nastÄ…piÅ‚ desant jednostek nowozelandzkich, które wzięły udziaÅ‚ w tej
kilkumiesięcznej kampanii.
I jak dziÅ› nazywa siÄ™ to miejsce? ANZAC Cove (Zatoka ANZAC).
Tym, którzy nie sÄ… zaprzyjaźnieni z mapami
podpowiemy, że rocznicy tego wydarzenia
nie trzeba daleko szukać.
​
Q 53B:
Jakie święto zostało ustanowione, by upamiętnić to wydarzenie i jaki kwiat jest jego symbolem?
ANZAC Day (25 kwietnia) - czerwony mak.
​
Q 54 C:
Kto reprezentowaÅ‚ RodzinÄ™ KrólewskÄ… w czasie ostatnich londyÅ„skich obchodów Å›wiÄ™ta z pytania B?
Ostatnie obchody miaÅ‚y miejsce wczoraj i gÅ‚ównym reprezentantem byÅ‚ Książę Harry z narzeczonÄ… (Meghan Markle).
Obserwacja jakich tradycyjnych elementów kultury nowozelandzkiej staÅ‚a siÄ™ udziaÅ‚em tych reprezentantów? Haka (maoryski taniec wojenny); Hongi (tradycyjne maoryskie powitanie, nazywane też wymianÄ… oddechów); Karanga (tradycyjne maoryskie zawoÅ‚anie).
​
Q 54A:​
Członkowie jakiej nowozelandzkiej
jednostki, wykonujÄ…cy rytualnÄ… hakÄ™,
zostali uchwyceni na tym zdjÄ™ciu z czasów
II Wojny Światowej i do zwycięstwa
wojsk sprzymierzonych w jakiej wielkiej
bitwie toczonej na tym terenie
siÄ™ przyczynili?
​
28 Batalion Piechoty - Batalion Maoryski, który
walczył bardzo skutecznie w drugiej bitwie
pod El-Alamein w Afryce PóÅ‚nocnej.
​
Q 54B:
GdybyÅ› miaÅ‚ wybrać jedno wspólne miejsce
z teatru działań II Wojny Światowej,
które mogÅ‚oby symbolizować tragiczny los walczÄ…cych
daleko od domu polskich i nowozelandzkich żołnierzy,
jakie miejsce by to było i dlaczego?
Nasza propozycja to Monte Cassino, gdzie obok jednostek nowozelandzkich walczyli Polacy z Armii Andersa. Polakom udało się zdobyć klasztor między innymi dzięki wsparciu nowozelandzkiej artylerii. Niestety, oba kraje poniosły w tej bitwie ogromne straty...
Q 55A:​
Wiemy, że Nowozelandczycy walczyli na różnych frontach II Wojny Åšwiatowej -
nawet tak odlegÅ‚ych, jak póÅ‚nocna Afryka czy Europa.
Do samej Nowej Zelandii, wbrew obawom, wojna nie dotarła.
Gdzie wobec tego walczyli Nowozelandczycy w czasie tej wojny najbliżej domu?
Na Solomon Islands.
​
Q 55B:
Już dwukrotnie przewinęła się nam w pytaniach haka - jako chyba najbardziej znana maoryska tradycja.
Pod jakÄ… - komponujÄ…cÄ… siÄ™ ze strojem - nazwÄ… znana jest nowozelandzka drużyna sportowa (jaki to sport?), której czÅ‚onkowie przed każdÄ… rozgrywkÄ… w ten sposób zastraszajÄ… przeciwnika i jaki nowozelandzki symbol noszÄ… sportowcy na stroju?
All Blacks - rugby - srebrną paproć
Q 56A - 56B: ​
Dla mnóstwa ludzi na caÅ‚ym Å›wiecie
Tolkienowskie Åšródziemie wyglÄ…da
jak Nowa Zelandia, a to za sprawÄ…
reżyserskiej wizji Petera Jacksona.
Oto kilka lokalizacji, które "zagraÅ‚y"
różne filmowe miejsca (LOTR).
Twoim zadaniem jest:
- zidentyfikować z nazwy miejsce rzeczywiste
- dopisać do niego, w jaką filmową rolę się "wcieliło" (oczywiście zazwyczaj z dużym wspomaganiem cyfrowym :))
- dopasować zdjÄ™cie postaci, która w tym miejscu czuÅ‚aby siÄ™ jak w domu.
​
​