PYTANIE 99
Można śmiało nazwać go jednym z największych przegranych odkrywców-podróżników.
Kiedy wreszcie udało mu się zrealizować marzenie życia, zobaczył, że został pokonany - zaledwie o miesiąc - przez Norwega, a do tego - wyprawę swą i on i jego towarzysze przypłacili życiem...
A. Kim jest ten podróżnik? - To Robert Scott, sławny badacz regionów polarnych
B. Jak nazywał się jego norweski przeciwnik? - Roald Amundsen
C. O jakiej wyprawie mowa w pytaniu? - O wyprawie Terra Nova, której celem było zdobycie Bieguna Południowego
D. Ile zaledwie kilometrów dzieliło nieszczęśników od ratunku? - Zaledwie około 20 kilometrów
PYTANIE 100
W te same rejony zapuszczał się kilkakrotnie inny, pochodzący z Irlandii, podróżnik-odkrywca.
Najbardziej znany jest ze swojej - również nieudanej - wyprawy, którą i on i jego towarzysze mogli przypłacić życiem, ale - dzięki odważnym, roztropnym decyzjom zdołał ocalić wszystkich członków swojej ekspedycji.
A. O jakim podróżniku mowa? - O Erneście Shackletonie
B. Co było zamierzonym celem jego wyprawy? - Przejście przez Antarktydę z jednego krańca na drugi z uwzględnieniem przejścia przez biegun.
C. Jak nazywał się (jakże stosownie nawiadem mówiąc) statek, na którym rozpoczęła się wyprawa? - Endurance - czyli Wytrwanie
D. Który z etapów wyprawy był najbardziej niebezpieczny? - Ten, w którym Shackleton i jego najbliższi towarzysze przepłynęli w otwartej szalupie przez najgroźniejsze wody świata - Ocean Południowy - z Wyspy Słoniowej do stacji wielorybniczej w Południowej Georgii, szukając ratunku dla pozostałej części załogi.
Australia to wielkie wyzwanie dla odkrywców i badaczy - nawet dziś jej pustynne wnętrze jest miejscem niegościnnym i niebezpiecznym, a co dopiero w XIX wieku...
Nasze pytania dotyczą czterech dziewiętnastowiecznych wypraw badawczych.
PYTANIE 101
Zidentyfikujcie zaznaczone czterema kolorami wyprawy, podając nazwiska ich dowódców i lata, w których się odbyły.
PYTANIE 102
A. Która z tych wypraw miała najtragiczniejszy finał?
B. Która z tych wypraw nie zakończyła się tragicznie dzięki kangurom i pomocy Francuzów?
C. Która z tych wypraw zaowocowała wydaniem doskonałej książki, której autor niestety zmarł nazajutrz po jej ukazania się drukiem?
D. Która z tych wypraw była tak doskonale zorganizowana i prowadzona, że pomimo trudnego terenu i wielu trudności wszyscy jej uczestnicy w dobrym zdrowiu ją ukończyli?
101.
Niebieska - FLINDERS 1801-1803
Czerwona - BURKE - WILLIS 1861-1862
Zielona - EYRE - WILLEY 1840 -1841
Żółta - - GREGORY 1855-1856
102.
A. Burke i Willisa - zmarli z wycieńczenia w drodze powrotnej, a wraz z nimi inni członkowie ich załogi
B. Eyre i Willeya - żywili się mięsem kangurów, a największej pomocy udzielili im marynarze z francuskiego statku wielorybniczego "Mississippi" i zaopatrzyli ich w zapasy na dalszą drogę
C. Flindersa - niestety nie odzyskał przytomności nawet żeby swoją książkę zobaczyć...
D. Gregory'ego - nazywa się go nawet mistrzem organizacji.
Ameryka Południowa to nie do końca strefa wpływów interesujących nas krajów - największa liczba odkrywców i badaczy napłynęła tam z Hiszpanii i Portugalii.
Nie znaczy to jednak, że anglojęzyczni podróżnicy w ogóle nie interesowali się tym kontynentem.
PYTANIE 103
Odkrywca ten i podróżnik, opętany ideą odnalezienia zaginionego miasta (z których Ameryka Południowa słynie), swoją pasję przypłacił śmiercią (chyba, bo nikt właściwie się nie dowiedział, co się z nim stało).
Wskazówką do odkrycia jego nazwiska niech będzie litera Z.
A. Jak się nazywał ten podróżnik? - Percy Fawcett, który zaginione miasto określał mianem "Z".
B. Kto z rodziny towarzyszył mu w wyprawie? - Syn Jack
C. W jaki sposób jego ostatnie sprzed wyruszenia na wyprawę życzenie NIE zostało spełnione? - Prosił, żeby nie wysyłano za nim wyprawy ratunkowej, na wypadek gdyby nie wrócił, żeby ratowników nie spotkał podobny los. Niestety, w kilku nieudanych wyprawach ratunkowych zginęło wielu podróżników-ratowników...
PYTANIE 104
Nie, nie pomyliło nam się:)
Ten najbardziej chyba znany amerykański pomnik również jest
związany z wyprawą badawczą do Ameryki Południowej. W jaki
sposób?
Jednym z przedstawionych tu prezydentów jest Teodor Roosevelt (nie:
Franklin Delano! Franklin był bardzo odległym krewnym Teodora).
Teodor Roosevelt był nie tylko politykiem, ale również podróżnikiem.
Prowadził w latach 1913-14 wyprawę do Amazonii.
PYTANIE 105
To chyba dwa najsławniejsze nazwiska jesli chodzi
o eksplorację Afryki. Pierwszy z nich - to szkocki misjonarz i odkrywca, drugi - wysłany jego śladem dziennikarz z amerykańskiej gazety.
Odkrywcy ci spotkali się nad brzegiem jeziora Tanganika i drugi pozdrowił pierwszego zdaniem, które przeszło do historii (choć być może wcale takich słów nie użył).
A. Podaj nazwiska tych podróżników - David Livingstone i Henry Morton Stanley
B. Kiedy dokładnie doszło do ich pamiętnego spotkania? - 10 listopada 1871 roku
C. Jakimi słowami pozdrowiony został pierwszy z nich? - Doctor Livingstone, I presume?
D. Źródeł której rzeki bezskutecznie poszukiwał? - Nilu
PYTANIE 106
Ten podróżnik również opętany był ideą odnalezienia źródeł tej samej rzeki, o której mowa była w pierwszym pytaniu.
Odkrył, że wypływa ona w istocie z pewnego wielkiego jeziora, które nazwał na cześć panującego monarchy. Jego odkrycie wzbudziło wiele kontrowersji i zapoczątkowało prawdziwą naukową awanturę.
A. O jakim odkrywcy mowa? - John Speke
B. Kto, dopiero kilkanaście lat po jego śmierci, potwierdził jego odkrycie? - Henry Morton Stanley
C. Z jakiego jeziora wypływa rzeka z naszego pytania? - Najprawdopodobniej z Jeziora Wiktorii (chociaż do dzisiaj jeszcze właściwie nie wiadomo, gdzie dokładnie jest początek tej niezwykłej rzeki).
Pora na Amerykę Północną...
PYTANIE 107
We wrzesniu ubiegłego roku odnaleziony został spoczywający u wybrzeży jednej z kanadyjskich wysp wrak statku, jeden z dwóch, na których angielski podróżnik wyruszył na wyprawę której celem było znalezienie północnej drogi łączącej Ocean Atlantycki ze Spokojnym. Znalezisko to pozwoli być może na lepsze poznanie losów załogi, która zaginęła w połowie dziewiętnastego wieku gdzieś wśród kanadyjskich pustkowi.
A. Jak nazywał się znaleziony statek, a jak drugi, którego do tej pory nie znaleziono? - Odnaleziony to Erebus, nieodnaleziony - Terror
B. Kto był dowódcą wyprawy? - John Frankiln
C. Jaką przerażającą praktykę podobno stosowali członkowie załogi, by jak najdłużej utrzymać się przy życiu? - Podobno miały miejsce przypadki kanibalizmu...
PYTANIE 108
Ta chyba najslynniejsza wyprawa badawcza po terenach dzisiejszych Stanów Zjednoczonych zlecona została przez prezydenta jego sekretarzowi, który z kolei zaprosił do współkierowania nią swojego przyjaciela.
A. Jak brzmiały nazwiska dowódców wyprawy? - Byli to Lewis i Clark
B. Który prezydent zlecił jej przeprowadzenie? - prezydent Jefferson
C. Jaki zakup zmotywował go do wydania dużych środków finansowych na tę wyprawę? - zakup stanu Luizjana - trzeba było dokonać pomiarów, mapowania i wstępnego rozpoznania nowonabytych terenów.
PYTANIE 109
Najsłnniejszym brytyjskim podróżnikiem po Bliskim Wschodzie był pewien wojskowy, agent wywiadu, historyk i pasjonat tamtejszej kultury, znany ze swojego niekonwencjonalnego podejścia do wielu aspektów brytyjskiego reżimu wojskowego.
Przyjaźnił się na przykład z tubylcami, jadł ich jedzenie lub - co nie do pomyślenia w armii brytyjskiej - często wymieniał mundur na tradycyjne stroje.
Wiele wiemy o jego przygodach, gdyż był niestrudzony w ich spisywaniu - czy to w formie listów, książek czy też różnych innych publikacji.
Na ich podstawie nakręcono nawet kilkadziesiąt lat temu film o tym niezwykłym podróżniku.
A. Jak brzmiało jego imię i nazwisko, a pod jakim mianem znany jest obecnie na całym świecie? - Thomas Edward Lawrence, znany jako Lawrence z Arabii
B. Jaki tytuł miała jego książka, która posłużyła za podstawę scenarzystom filmu? - Siedem filarów mądrości
C. Dlaczego na początku w ogóle nie chciano go przyjąć do wojska i udało mu się wstąpić do armii jedynie dzięki wielkiej wytrwałości? - Był bardzo niski, za niski na standardy brytyjskiej armii.
Ponieważ wielu z was zasugerowało osobę Richarda Burtona i po sprawdzeniu okazało się, że co prawda nie wszystkie, ale niektóre opisane przez nas cechy można przyporządkować również i do tego podróżnika, postanowiliśmy przyznać za niego pół punkta.
PYTANIE 110
Ta brytyjska podróżniczka po krajach Bliskiego Wschodu miała w swoich żyłach również nieco polskiej krwi.
Zasłynęła nie tylko jako podróżniczka - kobieta, odwiedzająca miejsca, gdzie niewielu Europejczyków przed nią miało odwagę się zapuszczać, ale także jako pisarka, barwnie opisująca swoje przygody i przeplatająca relacje z podróży zabawnymi poradami i komentarzami.
Znana byla również z tego, że potrafiła gadaniem wyplątać się z każdej, nawet najbardziej niebezpiecznej sytuacji.
Dożyła pięknego wieku - zmarła dwadziescia dwa lata temu, jako stulatka!
A. O jaką podróżniczkę chodzi? - Nazywała sie Freya Stark
B. Jaka książka, otrzymana w dzieciństwie, zapoczątkowała jej fascynację kulturą Bliskiego Wschodu? - Były to Baśnie tysiąca i jednej nocy
PYTANIE 111
Zrobiony przez niego jeden mały krok okazał się wielkim skokiem dla całej ludzkości.
O kim mowa i o jakim kroku mowa?
O amerykańskim astronaucie Neilu Armstrongu i jego pierwszym kroku na księżycu.
PYTANIE 112
Miała być pierwszą nauczycielką w kosmosie.
Jak się nazywała? Co i kiedy się wydarzyło, że nią ostatecznie nie została?
Była to Christa McAuliffe, która zakwalifikowała się do lotu promem kosmicznym Challenger jako pierwsza w ogóle osoba cywilna, a zarazem pierwszy nauczyciel. Lot ten miał zainaugurować program Teachers in Space, ale niestety - wkrótce po starcie na skutek awarii prom rozpadł się, a wszyscy członkowie załogi zginęli.